SYCYLIA: mania, mania

Największa wyspa na Morzu Śródziemnym; położona na południe od Półwyspu Apenińskiego, od którego oddziela ją wąska Cieśnina Mesyńska. Razem z wyspami: Wyspy Liparyjskie, Egady, Wyspy Pelagijskie i Pantelleria tworzy od 1946 roku region autonomiczny we Włoszech.

Najwyższy czynny wulkan Europy - Etna, 3323 m n.p.m., aktywny od 550 tys. lat. A ponadto: wulkan (i wyspa) Stromboli, z którego ciągle unosi się strużka dymu, wulkan (i wyspa) Vulcano z basenem błota siarkowego oraz Baja Negra, plaża z czarnym piaskiem wulkanicznym.

Jeden z biedniejszych regionów Włoch; w czasach antycznych, pod rządami Rzymian, Sycylia była spichlerzem Rzymu (starożytna Trinacria); od wejścia w skład Włoch (plebiscyt w 1861 r.), w ramach państwa włoskiego Sycylia pozostaje prowincjonalnym i zaniedbanym przez władze centralne regionem.

Tu narodziła się mafia (wł. La Cosa Nostra „Nasza Sprawa”); stąd w XIX w. rozszerzyła swe wpływy na całe Włochy, aż do najwyższych struktur politycznych i finansowych, a w wyniku emigracji zarobkowej w XX w. rozwinęła również silną działalność w Stanach Zjednoczonych. A powstała jako ruch oporu skierowany przeciw hiszpańskim władzom okupacyjnym (a może francuskim).

Co stanowi dziś o bogactwie Sycylii, co może przyciągnąć turystów? Walory krajobrazowe, przyroda, zabytki, klimat, mieszanka kulturowa? Wszystko po trochę, ale za najważniejsze uznałbym:

• samych Sycylijczyków, szczególnie tych z małych, prowincjonalnych miasteczek, otwartych na obcych, uczynnych, pogodnych i nigdy nie wścibskich - takich mania, mania, co wpadają na rondo, by za chwilę zatrzymać się i przepuścić tych, co na rondo chcą wjechać; co skręcając w lewo na główną kompletnie blokują pas w prawo. I mało kto trąbi, awanturuje się, czy krzyczy, chyba że sprzedawczyni z baru na dworcu kolejowym w Cefalu, która przez cały bar wrzeszczy do kasjerki po drugiej stronie baru, ile klient ma zapłacić - tak sobie pracę zorganizowały - mania, mania; gdyby jeszcze można było się z nimi porozumiewać - bo ten jedyny obcy język, jaki chyba powszechnie znają, to... włoski; tak, tak, bo oni są Sycylijczykami
• niepowtarzalną kuchnię - cuccina siciliana; opiera się o lokalne artykuły spożywce, sezonowe owoce i warzywa, owoce morza - powszechne, mięso - rzadziej; dużo na słodko (pozostałość po Arabach) niewiele na ostro czy pikantnie, bez wyszukanych ziół; co miasteczko - inne potrawy, co dolina - inne sery, co restauracja - inne makarony; a te pięknie brzmiące nazwy potraw to najczęściej zawierają poprostu nazwy składników i sposób przyrządzania - taki przysłowiowy polski schabowy to na Sycylii by występował w kilkunastu wersjach kulinarnych, pod kilkunastoma nazwami
  

MANIA, MANIA (włoski odpowiednik zapisany ze słuchu to: mandżia, mandżia)
Nie znajdziesz o tym wiele, a może nic, w przewodnikach, czy internetowych blogach dot. Sycylii. To coś to może jest odpowiednik greckiego „siga-siga”, bardzo popularnego w Grecji zwrotu, który często pojawia się w rozmowach dnia codziennego, a przetłumaczyć można je jako „powoli”, „spokojnie”, „nie spiesz się”. Dla Greków jednak to nie tylko wezwanie do porzucenia pośpiechu (choć często nie porzucają), ale i cała życiowa filozofia, na której zbudowana jest grecka mentalność. 
Spokojnie, bez nerwów... . To, jak dla mnie, sycylijskie dostosowywanie się do takich warunków i możliwości, jakie są. Stąd parkowanie np. na rondzie, na drugiego - bo nie ma gdzie, bo widocznie się musi, a inni kierowcy ze spokojem się dopasowują. A może się mylę. Właśnie przejechałem w Polsce skrzyżowanie po sycylijsku - na czerwonym, bo wszyscy stali i czekali, i nic się nie działo.

==================

Kesze powstawały zawsze spontanicznie i patenty na ukrycie nie rzucają na kolana; może samo dotarcie do Gole di Tiberio albo miejsce ukrycia Terme Segestane Naturale - Grotto czy Rocca di Cefalù podniosą nieco poziom adrenaliny. Kryterium zakładania było jedno: musi być coś w pobliżu ciekawego do zobaczenia, dotknięcia, przeżycia, do doświadczenia. Stąd zaistniały takie nie planowane kesze: Castello dell Pollina (klimat średniowiecza, widoki, ścieżka z kafelkami do okrążenia fragmentu miasta), Marsala - na śmierć i życie (roślina dusiciel) czy Polizzi Generosa (mieszkańcy generosa), ale też nie pojawiły się w Erice (zabrakło klimatu średniowiecza - jak dla mnie, lekki Disneyland), Poggioreale (nie do końca przemyślane lokalne ograniczenia), Lago di Pergusa (największe naturalne jezioro, z rezerwatem, otoczone torem formuły 1 - kpina z idei ochrony przyrody) czy Palermo. Brakuje też keszy na południu wyspy - w trakcie pierwszego wyjazdu na Sycylię jeszcze keszy nie instalowałem.

Opisy wybranych keszy mogą dostarczyć informacji, których nie znajdziesz w przewodnikach, ani w Internecie (nawet jak znasz włoski). Oczywiście, mogą czasem być już nieaktualne, a czasem od podstawy błędne, jak być może w  przypadku Rocca di Cefalù, gdzie na miejscu znajdziesz trzy różne wersje godzin otwarcia, a strażniczka zamyka obiekt na podstawie otrzymanej dyspozycji telefonicznej (przynajmniej tak stwierdziła).

ZAPRASZAM do poszukiwania keszy i poznawania Sycylii.
ZACHĘCAM to zakładania własnych i ewentualnie do dołączania ich do ścieżki.

================
źródła: Sycylia, mafia, właścicielka apartamentu w Trapani, która studiowała w Anglii.