Park Mużakowski, liczący około 700 hektarów powierzchni, jest jednym z najbardziej rozległych europejskich zabytkowych parków krajobrazowych . Rozciąga się na naturalnie urozmaiconych terenach po obu stronach granicznej rzeki Nysa Łużycka, która rozcina przełomem potężną morenę czołową, nazwaną Łukiem Mużakowa. Jest to największy park stylu angielskiego w Polsce i w Niemczech. Od 2004 roku wpisany jest na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Historia

Miasteczko Muskau położone na zachodnim brzegu Nysy Łużyckiej otrzymało prawa miejskie w 1452 roku. Po wschodniej stronie rzeki rozciągały się łąki, pola uprawne i lasy z osadą, która po II wojnie światowej znalazła się w granicach Polski pod nazwą Łęknica. W 1811 roku majątek ziemski w Muskau odziedziczył po swoim ojcu książę Hermann von Pückler-Muskau - pisarz, podróżnik, twórca i teoretyk ogrodów krajobrazowych. W 1815 roku, powróciwszy z podróży po Anglii, podjął się przekształcenia starej rodowej rezydencji ze skromnym ogrodem w wielkoobszarowe założenie krajobrazowe, inspirowane angielskimi ogrodami. W realizacji przedsięwzięcia dużą rolę odegrali jego współpracownicy: wybitni architekci Karl Friedrich Schinkel i John Adey Repton oraz ogrodnik Jacob Rehder. W 1845 roku z powodu niedostatku środków finansowych Pückler zmuszony był sprzedać swoje dobra. Nowy właściciel książę Fryderyk Niderlandzki kontynuował prace, rozwijając kompozycję przestrzenną parku zgodnie z zamysłem jego twórcy. Założone zostało m.in. arboretum, które zyskało w końcu XIX wieku renomę jednej z najbardziej znaczących kolekcji roślin drzewiastych w Europie. Również za czasów kolejnych właścicieli, rodziny von Arnim, dzięki rosnącemu uznaniu dla wartości obiektu, kompozycja parkowa była utrzymywana i uzupełniana w duchu idei Pücklera. W 1931 roku obiekt uznano za rezerwat przyrody.
II wojna światowa przyniosła w parku duże zniszczenia. Konsekwencją ustanowienia polsko-niemieckiej granicy na Nysie Łużyckiej był rozpad jego układu przestrzenno-kompozycyjnego. Mniejsza część z obiektami rezydencjonalnymi po stronie niemieckiej, regularnie pielęgnowana, zachowała ciągłość użytkowania, większa natomiast, po stronie polskiej, została włączona do Państwowego Gospodarstwa Rolnego i Lasów Państwowych, w efekcie popadając w zapomnienie. W końcu lat 80. nawiązana została współpraca ze stroną niemiecką w celu rewaloryzacji obiektu, dzięki której sukcesywnie przywracana jest jego historyczna wartość.

Park Mużakowski odwiedza rocznie ponad 300 tysięcy turystów z wielu krajów. Można go zwiedzać pieszo, rowerem lub konno czy bryczkami. Park udostępniony jest dla turystów bezpłatnie przez całą dobę, odpłatne są usługi przewodników. Od strony polskiej na dojeździe do parku przy ulicy Wybrzeżnej jest bezpłatny parking dla samochodów osobowych i autokarów. Po stronie niemieckiej za parkowanie się płaci.