BB-Team zaprasza na wycieczkę Traktem Cesarskim. Wytyczono go w latach 70, 80 XVIII wieku jako nową oś urbanistyczną coraz bardziej bliskich Śląskiego Bielska i Małopolskiej Białej.

Szlak ma 2,6 km, czas przejścia: 1 godzina oczywiście nie wliczając czasu na szukanie skrzyneczek. Sporo skrzynek można zrobić "driveinowo" ale poza weekendami duża część parkingów jest płatna. Polecam hulajnogę albo rower.

Nieco historii.

Polecam tym co lubią, ale także tym malkontentom którzy nie wiedzą gdzie Śląsk, a gdzie Galicja i gdzie jakie były zabory.     ;-)

Wędrówka traktem cesarskim ukazuje Bielsko i Białą z epoki przedindustrialnej: prowincjonalny, lecz znaczący ośrodek sukiennictwa na śląsko-galicyjskiej granicy, miasto rzemieślników i kupców, przystanek na trasie dyliżansów pocztowych podążających z Wiednia do Lwowa; zapoznaje z zabytkową zabudową powstałą do połowy XIX wieku.

Bielsko, dzieląc losy Śląska i Czech, od 1526 roku znajdowało się pod panowaniem austriackich Habsburgów. Piastowie cieszyńscy, a później kolejni właściciele bielskiego państwa stanowego: Karol Promnitz (1572-1582), Adam Schaffgotsch (1582-1592) oraz Sunneghowie (1592-1724), dbali o rozwój miasta, wspierając szczególnie rzemiosło. Liczni sukiennicy osiedlający się od połowy XVI wieku poza murami, wzdłuż traktu do Cieszyna, dali początek Górnemu Przedmieściu. Dzięki peryferyjnemu, nadgranicznemu położeniu Bielsko omijała na ogół wielka historia, a jego mieszkańcy żyli w miarę spokojnie.

Na rozwoju miasta cieniem położyła się wojna trzydziestoletnia (1618-1648). Rujnujące były zwłaszcza długotrwałe kwaterunki wojskowe, a w 1646 roku miasto zdobyli i obrabowali Szwedzi. W latach 1659 i 1664 Bielsko spustoszyły pożary, wskutek których dotychczasową drewnianą zabudowę zaczęto zastępować murowaną. W 1682 roku splądrowali je węgierscy rebelianci, a w rok później ciągnęły tędy wojska polskie pod wodzą hetmana Sieniawskiego, podążające na odsiecz Wiednia.

Nieszczęśliwe zrządzenia losu nie zahamowały rozwoju Bielska, które weszło w wiek XVIII jako największy ośrodek rzemiosła na Śląsku Cieszyńskim, przyciągający nowych mieszkańców z całej środkowej Europy. Po wygaśnięciu rodu Sunneghów właścicielem miasta i okolicy został hrabia Henryk Wilhelm Solms (1728-1743), a po nim minister cesarzowej Marii Teresy, Fryderyk Wilhelm Haugwitz (1743-1752). W 1752 roku bielskie państwo stanowe, podniesione do godności księstwa, przeszło w ręce polskiego magnata Aleksandra Józefa Sułkowskiego i dziedziczone było przez jego następców.

W wyniku I wojny śląskiej (1740-1742) większość Śląska przeszła pod panowanie Prus. Z pozostałej części utworzono tzw. Śląsk Austriacki, w skład którego weszło Bielsko, na północ od miasta granicę z Prusami wyznaczała rzeka Wisła. II wojna śląska (1744-1745) i wojna siedmioletnia (1757-1763) utrwaliły podział Śląska. Bielsko zostało odcięte od dotychczasowej metropolii – Wrocławia, jednocześnie zyskało na znaczeniu jako pozostały przy Austrii ośrodek sukiennictwa, skoncentrowanego głównie na utraconym Dolnym Śląsku. Wzrosła też jego rola jako miasta handlowego, m.in. tędy w latach 1742-1772 wiódł główny szlak przepędu bydła z Polski w kierunku Wiednia.

Po drugiej stronie granicznej rzeki Białej leżał Lipnik, jedna z największych osad księstwa oświęcimskiego, siedziba starostwa dzierżawionego przez polskich możnowładców, m.in. Zebrzydowskich (1548-1598) i Komorowskich (1598-1633). W 1564 roku po raz pierwszy odnotowano w dokumentach liczący 13 chat przysiółek Lipnika o nazwie Biała, położony w dolnym biegu potoku Niwka. Miejscowość szybko się rozwijała, także dzięki osiedlającym się w niej sukiennikom z sąsiedniego Bielska, a w 1613 roku stała się samodzielną wioską. Po 1648 roku napłynęli do Białej liczni luterańscy emigranci z cesarskiego Śląska. W 1723 roku na prośbę ówczesnego starosty lipnickiego, wojewody chełmińskiego Jakuba Zygmunta Rybińskiego, król polski August II Mocny nadał Białej prawa miejskie. Wkrótce w mieście wytyczono rynek i zbudowano ratusz. W połowie XVIII stulecia miasto Biała było najsilniejszym ośrodkiem sukienniczym w zachodniej Małopolsce i ważnym nadgranicznym ośrodkiem handlowym. Podczas konfederacji barskiej (1768-1772) w Białej przez pewien czas znajdowała się główna siedziba władz powstańczych, tzw. generalności.

W wyniku I rozbioru Polski w 1772 roku miasto znalazło się w Austrii, w nowo utworzonej prowincji – Galicji. Jego początkowo niełatwa sytuacja gospodarcza poprawiła się w 1784 roku po zniesieniu bariery celnej na granicy ze Śląskim, a przede wszystkim w 1789 roku, kiedy to Biała stała się królewskim wolnym miastem i samodzielną parafią, co uniezależniło ją od dominium lipnickiego.

Znaczącą rolę w procesie zrastania się obu miast odegrała budowa łączącego Wiedeń i Lwów traktu cesarskiego w latach 70. i 80. XVIII wieku. W szczególności wytyczenie i zabudowa łączącej Bielsko i Białą nowej osi urbanistycznej: dzisiejszej ul. 11 Listopada. W Bielsku zagęściła się zabudowa Dolnego Przedmieścia na północ od obecnego pl. Franciszka Smolki, a w Białej na wschód od Rynku, zwanego odtąd Starym (pl. Wojska Polskiego), wytyczono Rynek Nowy (pl. Wolności). Tak ukształtowało się znane nam współcześnie centrum dwumiasta z łączącym oba ośrodki mostem na rzece Białej.