Zapraszam do zapoznania się z historią "Grabowskiej Toczki" - linii kolejowej Ostrzeszów - Namysłaki której obecność przez wiele pokoleń wpływała na życie mieszkańców okolicznych miejscowości oraz rozwój miast Ostrzeszowa i Grabowa nad Prosną. Linia 383 zapisała się jako symbol ostrzeszowskich krajobrazów oraz dowód na miniony okres prosperity kolei żelaznych na tych terenach.

Geościeżka ma na celu pokazanie większości obiektów inżynieryjnych jakie dotrwały do dnia dzisiejszego a także ciekawszych krajobrazów na trasie.

Trochę historii:

Pierwsze informacje o planowaniu i budowie linii Ostrzeszów - Namysłaki pojawiły się w prasie lokalnej w roku 1908. Koszty budowy linii oszacowane na 2,5 mln marek. Pierwszą łopatę ziemi wykopano 19.04.1909r. na granicy majątku Godziętowy.

Prace ziemne na całym odcinku podzielono na trzy odcinki. Sporo kłopotów sprawiły trudne warunki prowadzenia prac ziemnych na odcinku Ostrzeszów - Królewskie. Konieczna była także rozbudowa dworca w Ostrzeszowie, wybudowano wtedy istniejący do dzisiaj tunel łączący dworzec z peronami. Najmniejszy promień łuku na linii miał wynosić 600m, pochylenia nie przekraczały 6,7‰. Prędkość maksymalna wynosiła 45 km/h.

Uroczystość otwarcia linii została zaplanowana na 30.10.1910. Szczegółowy plan uroczystości został opublikowany w lokalnej gazecie Schildeberger Kreisblatt. Zapewniano że każda chętna osoba będzie mogła skorzystać nieodpłatnie z pociągu specjalnego.

Pierwszy planowy pociąg odjechał z Ostrzeszowa 1 października 1910r o 6:25. Według pierwszego rozkładu jazdy najszybsze pociągi pokonywały całą trasę w 1 godzinę 10 minut, natomiast najwolniejsze 1 godzinę 38 minut. Linia zapewniała komplementarne połączenie obecnego powiatu ostrzeszowskiego z linią Kluczbork - Poznań.

Linia od początku służyła głównie do przewozów towarowych. Przewożono wydobywaną w okolicach Ostrzeszowa rudę darniową, płody rolne z okolicznych majątków, trzodę chlewną i drób. Przewożono także niemieckich osadników z Królestwa Kongresowego przybywających do Prowincji Poznańskiej przez przejście graniczne w Grabowie.

Przed I wojną światową rozważano dwa warianty przedłużenia linii. Pierwszy wariant przewidywał budowę linii do Skalmierzyc, drugi wariant obejmował połączenie z Ostrowem. Duża część mieszkańców Grabowa i okolic bardziej zainteresowana była połączeniem z Ostrowem co miało zwiększyć obroty handlowe. Rozważano również budowę linii Ostrzeszów - Syców, Ostrzeszów - Czarnylas - Odolanów oraz Namysłaki - Mikstat - Ostrzeszów. Wszystkie plany pokrzyżował wybuch I wojny światowej.

Po II wojnie światowej kursowały tylko 2 pary pociągów. Czas przejazdu był stosunkowo szybki - najszybsze połączenie wynosiło 40 minut.

Od końca lat 50 rola kolei lokalnych zaczęła maleć. Stan torów systematycznie pogarszał się. W latach 1983-1985 zawieszono ruch na czas wymiany nawierzchni. W 1965r. zamknięto stację Bukownica a w 1978r. stację Godziętowy.

Okres komunistyczny oraz przemiany gospodarcze definitywnie zakończyły agonię Grabowskiej Toczki w 1988r. Zawieszono wtedy kursy pasażerskie. Odbywał się jedynie nocny ruch towarowy do roku 1999.

Na szczęście do dnia dzisiejszego linii nie rozebrano (nie licząc kilkunastometrowych ubytków spowodowanych kradzieżami), a budynki dworców pozostają zasiedlone.

W latach 2000-2010 wielokrotnie pojawiały się plany przejęcia linii przez władze powiatu ostrzeszowskiego oraz reaktywację linii z użyciem szynobusu. Jedyne co udało się zrealizować to uruchomienie kolei drezynowej w 2008r. Funkcjonowała ona do około 2015r. kiedy to przerwano ciągłość linii podczas przebudowy drogi w centrum Grabowa.

Źródło:

Dziergwa, R. (2006). Grabowska "toczka" [W:] Świat Kolei 9/2006

Wszystkie fotografie do których odnośniki umieszczone są w poszczególnych skrzynkach pochodzą z poniższych galerii:

• Baza Kolejowa
• Powiat ostrzeszowski - galeria
• Miłosz Telesiński - Sentymentalny.com
• Fotogaleria transportowa - linia 320a